آرى آفتاب خواهد دميد و آمريکا به کردها خيانت خواهد کرد!

صلاح قاضى زاده
October 26, 2019

آرى آفتاب خواهد دميد و آمريکا به کردها خيانت خواهد کرد!

 

روز 9 اکتبر 2019 حمله ارتش فاشيستي ترکيه به روژئاوا با نام «چشمه صلح» آغاز شد. «سپاه محمدي» اردوغان در پناه قرآن از مرز گذشت تا با قتل عام مردم غير نظامي کردستان، يک نمونة ديگر را به تاريخ نسل‌کشي‌ها و قتل عام‌هاي جمهوري ترکيه بيافزايد. اما عمليات چشمة خونِ فاشيست-اسلامي‌هاي ترکيه در روژئاوا با چراغ سبز دولت ايالات متحده آمريکا و تصميم دونالد ترامپ براي خروج نيروهاي نظامي‌اش از شمال سوريه (يا دست کم دور کردن‌شان از شعاع آتش ارتش ترکيه) در 6 اکتبر کليد خورد و بدين شکل يک مورد ديگر از خيانت دولت آمريکا به رهبران ناسيوناليست کرد افزوده شد.

بلوف‌هاي کُردي آمريکا

اين نخستين باري نيست که کردها در بازي‌هاي خونين قدرت در خاورميانه با بلوف کاخ سفيد روبه‌رو مي‌شوند. بهاي بلوف‌هاي سياسي آمريکايي را البته عمدتا مردم کردستان با هزاران کشته از پي رويدادهايي مشابه معاملة نانوشته اردوغان ترامپ پرداخته‌اند. در طول دهه 1970 دولت بعثي عراق به سمت سوسيال امپرياليسم شوروي گرايش پيدا کرد و به يکي از تضادهاي امپرياليسم آمريکا و متحدينش از جمله عربستان سعودي، اسرائيل و رژيم محمدرضا شاه در ايران تبديل شد. در سال 1972 دولت نيکسون به تشويق معاونش هنري کسينجر از طريق ايران، روابط محرمانه با کردهاي عراق و مشخصا ملا مصطفي بارزاني رهبر حزب دمکرات کردستان عراق (ح.د.ک.ع) برقرار کرد. حمايت‌هاي مالي و تسليحاتي آمريکا، ايران و اسرائيل به حزب دمکرات آن‌ها را در موقعيت مناسبي قرار داد. اما انتشار اسناد سازمان سي.آي.اي بعدها نشان داد که هدف آمريکا نه استقلال کردها و حتي خودمختاري‌شان (که به شدت مورد حساسيت و مخالفت محمدرضا شاه بود) بلکه فقط اهرمي براي فشار به رژيم عراق بود. (معصوم 252) صدام حسين در 11 مارس 1974 توافقنامه ميان بغداد و کردها مصوب سال 1970 و مبني بر «خودمختاري کردستان در چارچوب عراق» را ملغي کرد و در اکتبر همان سال به کردستان لشگر کشيد. اما پيشمرگ‌هاي بارزاني در ساية حمايت تسليحاتي ايران و آمريکا و مستشاران نظامي ايراني و اسرائيلي در جنگ دست بالا را گرفته و ارتش و دولت عراق را در موقعيت بسيار دشواري قرار دادند. آن‌چنان که عراق ناچارا در مارس 1975 قرارداد الجزاير را پذيرفت و به خواسته‌هاي ايران در مورد مناقشة مرزي مربوط به شط‌العرب تن داد. انعقاد اين قرار داد که از حمايت آمريکا هم برخوردار بود عملا به قطع حمايت‌هاي سي.آي.اي، موساد و رژيم ايران به بارزاني و پيشمرگه‌هايش منجر شد. ملا مصطفي بارزاني آن‌قدر به کمک‌هاي شاه ايران و سي.آي.اي وابسته بود که حتي سيگار و قند و چاي پيشمرگه‌ها را از طريق رژيم ايران تأمين مي‌کرد. (رندل 188) توافق شاه ايران و صدام حسين و خيانت واشنگتن و تهران به کردها، چنان باعث پريشاني ملا مصطفي شد که او پس از چند روز مقاومت در 30 مارس 1975 فرمان عدم مقاومت به پيشمرگان داد و خود به ايران گريخت.

دومين موسم اميدواري رهبران احزاب کردي عراق به آمريکايي‌ها در جنگ دوم خليج و اشغال کويت توسط عراق بود. عمليات «طوفان صحرا»ي آمريکا و متحدينش، معارضين صدام را به اين نتيجه رساند که سقوط رژيم بعث نزديک است. جورج بوشِ پدر بارها از مردم و نيروهاي عراقي خواست خودشان قدرت را در دست بگيرند و صدام را سرنگون کنند. در 27 اکتبر 1991 و چند ساعت پيش از اتمام جنگ در کويت، جلال طالباني رهبر اتحاديه ميهني کردستان عراق و هوشيار زيباري نماينده ح.د.ک.ع در وزارت امورخارجه آمريکا با سناتورهاي آمريکايي ديدار کردند تا از حمايت پنتاگون از راپَرين (شورش عمومي) مردم کردستان عليه صدام مطمئن شوند. راپرين در مارس 1991 شروع شد و در فاصله کوتاهي بسياري از شهرها از جمله سه شهر مهم اربيل، سليمانيه و کرکوک به دست پيشمرگه‌ها افتادند. ارتش صدام در جنوب و در کردستان عمليات سرکوب شورشيان را آغاز کرد و شهرها و ساير مناطق استراتژيک در فاصله مارس تا آوريل 91 به دست ارتش بعث اشغال شدند. کشتار کردها شروع شد و از «حامي» آمريکايي‌شان خبري نبود. جمع‌بندي ايالات متحده اين بود که تنبيه و تضعيف صدام براي اشغال کويت کافي است و کاخ سفيد بقاي يک صدامِ تضعيف شده را بر چند پارچه شدن عراق ترجيح مي‌داد. (معصوم 306) دولت رونالد ريگان سه سال پيش از اين نيز نسبت به قتل عام کردها توسط ارتش عراق در بمباران شيمايي حلبچه و بعد سلسله عمليات‌هاي هشت‌گانة انفال که چيزي جز نسل‌کشي سيستماتيک کردها نبود، سکوت کرده بود. چرا که استفاده عراق از سلاح شيميايي در جنگ عليه ايران را در راستاي سياست ايالات متحده مبني بر به فرجام رساندن جنگ هشت ساله ايران و عراق مي‌دانستند. جورج بوش پدر تنها بعد از قتل عام هولناک پناهنده‌هاي جنگ‌زده توسط ارتش صدام و بعد کشتار آن‌ها توسط مرزبانان ترکيه بود که وزير خارجه‌اش را براي «بررسي مساله» مأمور کرد و نهايتا بخش‌هاي زيادي از کردستان عراق شامل منطقه پرواز ممنوع آمريکا و مؤتلفينش شد. روزنامه هرالد تريبيون در 15 آوريل 91 عکسي از جورج بوش پدر منتشر کرد در حال کمک به پناهندگان که روي آن نوشته شده بود: «متأسفم که اين کمک‌ها با تأخير انجام مي‌شوند، نظرسنجي خوب به زمان کافي نياز دارد»!

دوستي فصلي پنتاگون و روژئاوا

در حالي که ايالات متحده آمريکا هم در جريان عمليات دستگيري و استرداد عبدالله اوجالان با سازمان‌هاي امنيتي ترکيه و اسرائيل همکاري کرده بود و هم با قرار دادن نام پ.ک.ک در «ليست تروريستي»اش اصلي‌ترين تأمين‌کنندة منابع تسليحاتي و جاسوسي ارتش ترکيه در سرکوب مردم کردستان و پ.ک.ک بود، از آگوست 2014 که ائتلاف بين‌المللي آمريکا براي جنگ عليه داعش در سوريه و عراق ساخته شد، گريلاهاي تحت رهبري حزب اتحاد دمکراتيک کردستان (پ.ي.د PYD) و مشخصا دو شاخة نظامي آن (ي.پ.گ و ي.پ.ژ) به بخش مهمي از اين ائتلاف در شمال سوريه تبديل شدند. اما در ديدگاه و برنامه سياسي پ.ي.د و پ.ک.ک، اتحاد با امپرياليسم آمريکا بسيار فراتر از يک همکاري تاکتيکي بود و به آن به‌عنوان امکان يک اتحاد بلندمدت و استراتژيک نگريسته مي شد. حزب کارگران کردستان و رهبر آن از بدو تأسيس کوشيدند جنگ و مبارزه‌شان را با چشم داشت به کمک‌ها و حمايت سوسيال امپرياليسم شوروي و دولت بعثي سوريه در دهه 1980 پيش ببرند. بعد از فروپاشي شوروي و بلوک شرق و به‌ويژه بعد از ائتلاف آمريکا و کردها در عراق، اميد پ.ک.ک متوجه غرب شد. عبدالله اوجالان يک دهه پيش از آن و اندکي پس از سقوط رژيم صدام حسين و تشکيل دولت کمپرادوري کردي در کردستان عراق اين امکان را حدس زد و نوشت: همزمان با جايگزيني هژموني ايالات متحده آمريکا در عراق، اقدامات سنتي گلاديوي ناتو در مورد کردستان و کُردها يعني زمينه تدوام متدهاي کُنترا–گريلايي به شکل سابق به ميزان زيادي تضعيف شد. تنش مابين جمهوري ترکيه و ايالات متحده آمريکا که ناشي از موضع گيري در برابر پ.ک.ک و دولت فدرال کُرد [در عراق] بود در سال 2007 و همزمان با توافق واشنگتن وارد مرحله اي نوين شد. مي توان درک کرد که در برابر دست کشيدن پ.ک.ک از مبارزه مسلحانه، توافقي کلي در ساختار دولت-ملت بر مبناي راه حل هاي اجتماعي، اقتصادي، سياسي و فرهنگي که در آن ها راه حل نظامي نقش اساسي را بر عهده ندارد، حاصل شد… بدون شک اين امر تحولي حائز اهميت است، تحولي که تأثيرش بر کردستان و کُردها و به‌عبارتي خاورميانه نتايج مهمي در پي خواهد داشت. [نقشه راه ص101 و 102].

پس از عروج داعش، جميل بايک رهبر وقت پ.ک.ک در گفتگو با روزنامه دي تسايت (Die Zeit) به صراحت از تمايل اين حزب براي نزديکي بيشتر به آمريکايي ها و غرب صحبت کرد و گفت:

امروزه کردها ديناميک ترين قدرت خاورميانه هستند. آن‌ها در جنگ مصمم ترين اند و بهتر از هر کس ديگري سازماندهي شده اند. اگر آمريکا مي خواهد که در منطقه به سياست بپردازد، نمي تواند که آن ها را ناديده بگيرد. آمريکا يک همپيماني را عليه داعش به وجود آورد و اين همپيماني تنها با کمک کردها است که موفق مي شود. آيا اين همپيماني بدون داشتن ارتباط آمريکايي ها با کردها مي تواند به نتيجه برسد؟ آمريکا بدون پ.ک.ک چگونه مي تواند به حمايت ترکيه از داعش خاتمه دهد؟ اين ناممکن است. آمريکا چگونه مي خواهد بدون پ.ک.ک به اهدافش در خاورميانه برسد؟ بدون کردها؟ نمي شود. اروپا بدون ما چگونه مي خواهد که به وابستگي خود به گاز روسيه پايان دهد؟ راه نفت خام و گاز به درياي مديترانه از روژئاوا مي گذرد. اگر توانايي حفظ امنيت اين راه وجود داشته باشد، اروپا هم مي تواند که نفس راحتي  بکشد.¹

صالح مسلم از رهبران پ.ي.د نيز در سپتامبر 2014 طي نشستي با مقامات دولت بريتانيا در لندن از تمايل روژئاوا براي نزديکي بيشتر به غرب و ائتلاف آمريکايي ها عليه داعش گفت².  اما بعدها مشخص شد نشست هاي مشترک و گفتگوهايي با واسطه ميان نمايندگان وزارت خارجه ايالات متحده با رهبران پ.ي.د از سال 2012 ميلادي و مدت‌ها پيش از عروج داعش آغاز شده بود³.  سفرهاي ادواري صالح مسلم به کشورهاي اروپايي و ديدار با امپرياليست‌هاي اروپايي آغاز شد و به‌عبارت ديگر رهبران پ.ک.ک و پ.ي.د جهت تقرب بيشتر به امپرياليست ها، پاية مردمي و سازمان يافتگي تشکيلاتي و توان مندي رزمي و نظامي کردها را به بازار منطقه اي آمريکا در خاورميانه پيشنهاد کردند تا جنبش کردستان و نيروي مردمي روژئاوا و همچنين کردستان ترکيه را به متحد و پياده نظام امپرياليست ها و ائتلاف منطقه اي آن ها تبديل کنند.

اين پيشنهاد البته در پيچيدگي اوضاع وقت خاورميانه از سوي غربي ها و مشخصاً آمريکايي ها پذيرفته شد. ژنرال جان کربي سخنگوي وقت وزارت دفاع آمريکا طي گفتگويي با شبکه عربي الحرّه از توان جنگي نيروهاي ي.پ.گ ابزار شگفتي کرد. بنا به گزارش سايت خبري فرات نيوز (وابسته با پ.ک.ک) ماري هاف معاون وقت سخنگوي وزارت خارجه آمريکا نيز اعلام کرد که ايالات متحده پ.ي.د را يک سازمان تروريستي نمي داند و در گفتگو با مقامات دولت ترکيه از ضرورت همکاري ائتلاف منطقه اي غرب با اين حزب و نيروهاي نظامي آن در مقابل داعش سخن گفت. اما روشن بود که مقامات ايالات متحده در نوع برخورد با پ.ي.د و روژئاوا با يک تضاد جدي يعني فشار و عصبانيت متحد استراتژيک‌شان يعني دولت ترکيه روبه‌رو بودند.

رفع خطر داعش از عراق و سوريه، ضرورت اتحاد با روژئاوا را براي دولت وقت آمريکا از ميان برد و آن‌ها به‌سادگي سال‌هاي 1974 و 1991 بار ديگر به متحدين‌شان در بورژواناسيوناليسم کرد خيانت کردند. به قول دوستي دو چيز تغيير نخواهند کرد: طلوع آفتاب و خيانت آمريکا به رهبران احزاب کرد.

مساله اين نيست که اگر آمريکايي‌ها به روژئاوا خيانت نمي کردند چنين و چنان مي‌شد. يا ممکن نيست در آينده بورژوازي کرد در روژئاوا يا باکور (کردستان ترکيه) همچون حکومت حريم کردستان بعد از سال 2003 از وفاي به عهد شرکاي آمريکايي‌شان برخوردار نشوند. مساله اين است که اميدواري، معامله و ساخت و سازش بورژوا ناسيوناليسم کرد با امپرياليست‌ها اساسا هيچ ربطي به منافع بلندمدت اکثريت مردم کردستان و رهايي آن‌ها ندارد. راه حل مسالة کردستان هم همانند هر نقطه ديگري در زمانة ما در انقلاب کمونيستي و کمونيسم نوين نهفته است.

منابع:

قاضي زاده، صلاح با همکاري اميد بهرنگ (1395) نقد جهان اوجالان. انتشارات حزب کمونيست ايران (م ل م)

فوئاد معصوم، شيرين (2007) کورد وه ئه‏مريکا. وه‏رگيراني رزگار عومه‏ر علي. سليماني. حکومه‏تي هه‏ريمي کوردستان.

بيلگين، فوزي و علي ساريخان (1393) شناخت مسالة کرد در ترکيه. ترجمه آزاد حجاي آقايي. تهران. نشر پانيذ

کوچرا، کريس (2008) چالش جنبش ملت کرد يا روياي شيفته استقلال. ترجمه عزيز ماملي. چاپ دوم. سليمانيه. بي نا

رندل، جاناتان (1379) با اين رسوايي چه بخشايشي؟. ترجمه ابراهيم يونسي. تهران. نشر پانيذ

سياوش، نجيمه (1365) کردستان و دورنماي قدرت سياسي سرخ. نشريه جهاني براي فتح. شماره 5

پانوشت:

1. موفقيت کردها در مبارزه با داعش، آن‌ها را براي غرب غير قابل چشم پوشي کرد. گفتگو جميل بايک با ديت سايت 8 ژانويه 2015. ترجمه از ياسر گلي. منتشر شده در سايت ن.ن.اس.روژ
2. روزنامه‌ي‌ فاينشنال تايمز 17 سپتامبر 2014
3. مصاحبه‌ي رابرت فورد سفير پيشين آمريکا در دمشق با فارين پالسي

 

 

      به نقل از نشريه آتش96  – آبان 98

 n-atash.blogspot.com   

atash1917@gmail.com