نمودار نرخ حداقل دستمزد به دلار در ٤٠ سال گذشته

عباس گویا
September 24, 2019

نمودار نرخ حداقل دستمزد به دلار در 40 سال گذشته

 

نرخ حداقل دستمزد در ایران وقتی با دلار آمریكا، كه واحد پول تجارت بین المللی است، بیان میشود، ارزش  واقعی مبادله حداقل دستمزد یا قدرت خرید آنرا بیان میكند. نرخ صوری حداقل دستمزد به ریال هیچگاه نسبت به سال قبل آن كاهش پیدا نكرده است. پس تبدیل نرخ دستمزد به دلار، با كاربست تعدیل نرخ تورم دلار، روش نسبتا ساده ای برای نشان دادن این امر است كه قدرت خرید كارگر نسبت به گذشته چه تغییری كرده است. 

بعنوان مثال حداقل دستمزد در سال ۱۳۵۸معال ۱۷۰۱۰ ریال بود، نرخ متوسط دلار در آنسال ۱۴۰ ریال و باینترتیب نرخ دستمزد به دلار پیش از تعدیل تورم دلار ۱۲۱.۵ دلارِ آنزمان بود. حال، نرخ حداقل دستمزد در سال جاری ۱۵۱۶۸۲۲۰ ریال است. نرخ متوسط دلار امسال ۱۲۶۷۵۰=۲/( ۱۳۴۵۰۰ +۱۱۹۰۰۰) ریال است. نرخ حداقل دستمزد در سال  ۱۳۹۸ بنابراین ۱۲۰ دلار است. از آنجا كه مبنای مقایسه ارزش مبادله را قدرت خرید دلارِ امروز قرار میدهیم، محاسبه فوق برای سال جاری احتیاج به تعدیل دلار ندارد، چون این مبلغ ارزش دلار امروز است. اما میدانیم كه قدرت خرید ۱۲۱.۵دلار چهل سال پیش بسیار بیش تر از قدرت خرید آن در سال جاری است. پس برای تعدیل قدرت خرید ۱۲۱.۵ دلار در ۴۰ سال پیش باید آن مبلغ را طی چهل سال گذشته هر سال بر حسب نرخ تورم افزایش داد تا به سال جاری برسیم. وقتی چنین كردیم به مبلغ ۴۳۱$ میرسیم، یعنی قدرت خرید ۱۲۱.۵ دلار در سال پنجاه و هشت برابر با قدرت خرید ۴۳۱$ در سال جاری است. به این ترتیب ما با یكسان كردن ارزش مبادله دلار میتوانیم مقایسه ای واقعی بین دستمزدهای سالهای مختلف داشته باشیم. باینترتیب تفاوت واقعی حداقل دستمزد سال ۱۳۵۸ با امروز بسادگی تفریق این دو مبلغ است:۱۲۰ـ ۴۳۱=۳۱۱

پس حداقل دستمزد طی این چهل سال ۳۱۱ دلار یا بیش از ۷۲% كاهش یافته است! یعنی بازای هر ۱۰۰ تومانی كه كارگر در سال پنجاه و هشت میگرفت امروز فقط ۲۸ تومان میگیرد. پس حداقل دستمزد امروز باید حداقل پنج و نیم میلیون تومان باشد تا قدرت خرید او با سال ۱۳۵۸برابری كند. برای داشتن تصویر بهتری از سطح زندگی امروز كارگر لازم است علاوه بر ارزش واقعی مبادله حداقل دستمزد، میزان خط فقر رسمی در چهل سال گذشته را داشت تا فاصله هزینه ها با حداقل دستمزدها دقیقتر نشان داده شود. در هر صورت صرف آمار فوق تصویر نسبتا روشنی ازوضعیت بقا كارگر بدست ما میدهد.

آمار فوق صرفا جلوه دیگری از تفاوت موقعیت كارگر در سال ۱۳۵۸با ۱۳۹۸است. كارگران به یمن انقلاب پنجاه و هفت با تشكیل شوراهای مستقل كارگری خود توانستند حداقل دستمزد را در سال ۱۳۵۸نسبت به سال قبل از آن به تقریبا دوبرابر افزایش دهند. این افزایش بزرگترین جهش دستمزد كارگر در طول تاریخ سرمایه داری در ایران بود كه حاصل متشكل شدن كارگران و تحمیل خواست شان برای یك زندگی شرافتمندانه به كارفرما و دولت بود. دستاورد سال ۱۳۵۸همزمان با سركوب انقلاب و از جمله سركوب و انحلال شوراهای مستقل كارگری ــ و با ابزار منجمد كردن دستمزدها و نرخ تورم سالانه بالای ۲۰% ــ همانطور كه در نمودار بالا مشاهده میكنید، پس گرفته شد طوریكه حداقل دستمزد در سال جاری تقریبا یك ربع حداقل دستمزد در سال ۱۳۵۸است.

سایت "اكو فارس ـ پایگاه خبری تحلیلی صنعت و اقتصاد ایران" با شارلاتان بازی ای كه تنها از عهده كارفرمایان و حاكمان سرمایه داری بر میاید، برای پنهان كردن دستاورد كارگران در سال پنجاه و هشت نمودار جعلی زیر را منتشر كرده است. حقه بازی این نمودار در عدم تعدیل نرخ تورم دلار است. این نمودار همانطور كه مشاده میكنید به دروغ میگوید قدرت خرید كارگر طی چهل سال گذشته بارها از قدرت خرید او در سال ۱۳۵۸ بالاتر رفته و امروز نیز دست كمی از آن ندارد!

ضمیمه: نمودار جعلی سایت اكو فارس . پایگاه خبری تحلیلی صنعت و اقتصاد ایران 

منابع

* محاسبه تعدیل دلار بر حسب تورم

* قیمت دلاردربازار آزاد ایران در دهه های گذشته

* لیست حداقل دستمزد در دهه های گذشته

* نمودار سایت اكو فارس ـ پایگاه خبری تحلیلی صنعت و اقتصاد ایران