مناسبات طبقه ی کارگر و مزدبگیران با سرمایه در انقلاب صنعتی چهارم دنیای نوین و دیجیتال(١)

علی برومند
September 09, 2019

مناسبات طبقه ی کارگر و مزدبگیران با سرمایه در انقلاب صنعتی چهارم دنیای نوین و دیجیتال

(1)

 

کمونیست ها نباید و نمی توانند به سادگی از کنار تغییرات وانقلابات صنعتی بگذرند

بازهم طولی نکشید که شتاب گرایش نزولی نرخ سود سرمایه داران جهانی را مجبور کرد که هر چه در چنته دارند رو کنند وتکنولوژی که سال ها  در صندوق خانه های فکری و انبارها یشان حبس شده بود، به نام تکنولوژی دیجیتال و صنعت 4.0  با جار و جنجال  وحالتی پیروز مندانه در جامعه جا بیندازند، هرچند این صنعت از زمان گسترش اینترنت و ای فن Iphone در جهان  و درجوامع مختلف گسترش و ریشه داونده است. دررسانه های بورژوازی جهانی از ورود صنعت وتکنولوژی خلاق، هوشمند، به اصطلاح هدفمند وبه عنوان انقلاب صنعتی 4.0 نام می برند .

مسئله ی مهم دیگری که سال ها است سرمایه داران را رنج و عذاب می دهد این است که  کالا ی تولید شده مستقیمن بدست مصرف کننده نمی رسد و به وسیله ی واسطه ها فنی وغیر فنی بسیار دست بدست یا منتقل می گردد تا بدست مصرف کننده برسد واین دست بدست شدن ویا انتقال کالای تولید شده از نقطه ی شروع تولید کالا یعنی نقطه ی الف تا بدست مشتری برسد و مصرف شود یعنی نقطه ب یا آخر گردش کالا زمان زیادی را صرف می کند تا بدست مشتری یا مصرف کننده برسد و این روند برای سرمایه دار هزینه  بردار است. لازم به توضیح است، که هرچه زمان گردش وانتقال  کالا از مرحله ی تولید تا مرحله ی مصرف از نظر زمانی بیشترطول بکشد تا بدست مشتری برسد،  به همان نسبت ارزش اضافی یا سود تقسیم می شود و ارزش اضافی کمتری عاید سرمایه دار تولید کننده ی کالا می شود. مشکل این است که درفرآیند تولید کالا، چه تولید مولد وچه تولید نامولد باشد، درکارخانه ها از شروع مراحل اولیه ی تولید یا شروع فرآیند تولید، تازمانی که آماه برای فروش و در مقابل خریدار قرار می گیرد و به مصرف می رسد، در فرایند تولید درون کارخانه  ویا مؤسسات، مراحل زمانی انتقال قطعه ویا قطعات از دستگاهی به دستگاه دیگر را طی می کند. به عنوان مثال :( مثلن سرسیلندر یک موتور ویا یک خودرویی را، که بشکل مواد خام وارد کارخانه می شود وبرای تغییر شکل ویا پردازش این کالا تا مرحله ی مصرف را در نظر داشته باشید، پردازش چنین شروع می شود:  قطعه بوسیله ی دستگاهای مختلف مثل دستگاه تراش، دستگاه فرز،  دستگاه بورقون  یا مته زنی، دستگاه رزوه زنی، سنگ زنی .....و دستگاهای دیگر پردازش می شود. مثلن قطعه ی مورد نظر تا زمانیکه به عنوان کالای مصرفی به دست مشتری برسد، یک دوران یا زمان گردشی انتقال برای پرتازش از مرحله ی مواد خام تا  مرحله ی پردازش آن به کالابرای مصرف تغییر پیدا می کند، که این روند را زمان گردش یا مراحل زمان انتقال قطعه  درون کارخانه ای، که به وسیله ی کارگران خدماتی انتقال می یابند می نامییم، که این روند هم برای سرمایه دار هزیه داراست واز ارزش اضافه ویا ساعات کار اضافه ای که به کارگر تولید کننده پرداخت نکرده است جبران می شود. تا اینجا کالا هنوز از کار خانه خارج نشده ویا صادر نشده است. مرحله ی بعدی صدور کالا از کارخانه و از طریق واسطه ها به  بازار داخلی  وخارجی برای ارئه به مشتری یا خریدار شروع می شود، که این هم یک روند انتقالی یا گردش را به وسیله ی واسطه ها، وسایل نقلیه همراه دارد، که با ز هم برای سرمایه دار هزینه بردار است. و روشن است که ازمرحله ی شروع تولید کالا یعنی نقطه ی الف – زمان انتقال ویا گردش قطعه ی مورد نظر ما تا مرحله ای که بدست مشتری ویا خریدار یعنی آخر خط یا تا نقطه ی ب برسد، زمان می برد. مشخص است، که این  زمان گردش، از ساعت کار اضافی که کارگر برای سرمایه دار بعنوان ارزش اضافی تولید می کند کم می شود.

 

تلاش سرمایه داران برای جبران زمان های از دست رفته

لازم به توضیح است که سرمایه داران برای رفع و جبران این گونه ازهزینه ها و توانایی رقابت با سرمایه داران دیگر، بیکار نمی نشیند وبرای رفع  هزینه های نامبرده با سرمایه گذاری دربخش تحقیقات، بازار یابی و توسعه یو فناوری دیجیتا و با مدرنیزه کردن ابزار و وسایل تولید، زمان گردش  یا انتقال و فاصله زمانی بین تولید کالا را تا مصرف کوتاه تر کنند. حقیقت این است که در کوتاه مدت بخشی از هزینه های سرمایه داران کاسته و جبران می شود، ولی باید دانست که هراقدامی  که به مدرنیزه شدن ابزار و وسایل تولید می انجامد، با از بین رفتن هزاران جایگاه کاری، بیکار سازیی وخیل معترضین در جامعه روبروخواهند شد، از سویی رقابت سرمایه داران برای برای بردن بیشت سود، باعث مدرنیزه شدن ماشین آلات شده و تولید کالا انبوهتر خواهد شد، از سوی دیگر با مدرنیزه شدن ابزار و وسائل تولید یا فناوری دیجیتال، کارها ساده تر می شود و کارگران ومزدبگیران بیشتر به خدمه ی ماشین ها تبدیل می شوند و سرمایه دار دست مزد کارگران را پایین خواهد آورد، با پایین آمدن دست مزد ها  و بیکار سازی هایی که مسئولش مدرنیزه شدن دسگاه هاست، قدرت خرید کارگران ومزد بگیران پایین خواهد آورد. نتیجه این می شود  که سرمایه داران از این کلاف سردرگم بیرون نخواهند آمد. بر بستر این چنین وضعیتی است که فاز و یا فاصله ی زمانی مدت زمان بحران های سرمایه داری کوتاه تر شده  و در فازهای کوتاه مدت دچار بحران های مداوم خواهند شد. وضعیت بحرانی کنونی سرمایه داری که ما در آن شناورهستیم، حتی تحلیل کنندگان  رفرمیست تا به این حد رسانده انن که با شعار 20 ساعت کار در هفته آنچنان مخالفتی ندارند، امروزه دراکثر کشور های صنعتی بحث درونی اتحادیه های کارگری بر سر 20 ساعت کار در هفته است همین بحث وخواست بحران های آینده ی نزدیک سرمایه داری را برنامه ریزی خواهد کرد..

 

تاثیر فناوری دیجیتال(رقمی) بر  زندگی سیاسی و اقتصادی طبقه ی کارگر و مزد بگیران ضد سرمایه 

 

با ورود فناوری دیجیتال به مناسبات وروابط تولیدی در جامعه، دست یابی مزدبگیران را به آگاهی ریشه ای ترو همچنین پی بردن به  رابطه ی کار وسرمایه را مشکل تر و پیچیده تر خواهد کرد. هرچند ما هم اکنون با این نوع پیچیدگی روبه رو هستیم. کارگری که در گذشته ارزش کارخود را هنگام تولید می توانست درک کند و در این روند  به آگاهی دست یابد، امروز با تاثیر صنعت دیجیتال بر ابزار و وسائل تولید، اکثر کارگران به خدمه ی و کار چاق کن دستگاه ها تبدیل  شده و تبدیل خواهند شد و ارزش واقعی کار خود را به زحمت می توانند درک کنند، زیرا نقش آفرینی  خود را در فرآیند تولید به سختی می تواند دریابد.

فناوری دیجیتال چیست؟

به هر رو فناوری دیجیتال یا انقلاب صنعتی چهارم (4.0) عبارت است از مجهز کردن دستگاه ها و صنایع موجود به نرم ابزار وسخت ابزارهای هوشمندی که  ترکیبی از سیستم های فیزیکی – اینترنتی، یا اینترت اجسام و اشیاء واینترنت سیستم های مرتبط وزنجیره ای در تولید و فرآیند تولید و تصمییم گیری به صورت مستقل در داخل یک سیستم فیزیکی- اینترنتی به نام  G5 می باشد که از آن  بنام تکنولوژی تحرک ویا متحرک آینده یاد می شود.

تحقیقات مؤسسه های مختلف بخصوص مؤسسه ی مک کینزی نشان داده است که بیشترین سود خالص کارخانه جات و شرکت ها با صرفه جویی در هزینه تولیدی ونحوه ی  توزیع و ارتباط گیری با فروشندگان فراورده های تولیدی بدست می آید. بر اساس تحقیقات سال 2018 با ورود تکنولوژی دیجیتال به بازار اقتصاد و تاثیرش بر صنایع مختلفی که مورد بررسی قرار گرفته اند، نشان می دهد که میانگین در آمد خالصی که تا پنج سال آینده از فروش فرآورده های دیجیتالی بدست می آید بیش از 20 درصد  نسبت به در آمد امروزی است و درآمد خالصی که از کاهش هزینه ها بدست می آید بیشتر است و میانگین آن 36 در صد است.

 

تغییر و تحول در فناوریی دیجیتال  چگونه کسب و کار را مدیریت می کند؟

 

این فناوری به چهار شکل ارزش کسب و کار را مدیریت می کند: 1 -ارتباتاط و اتصال توسعه یافته 2- اتوماتیزه کردن کارهای دستی 3- توسعه ورشد تصمیم گیری و 4 - نو آوری محصول یا خدمات. ابزارهایی مانند تحلیل داده های بزرگ، کاربردها، سیستم های گردش کار و پایگاه های ابری، اغلب توسط سازمان های گزینش بخصوص در بخش های فروش وبازاریابی است.

بعد از تولید فرآورده ها ی کالایی، بازاریابی وفروش فرآورده ها کسب بیشترمزیت از سرمایه گذاری های دیجیتال را ایجاد می کند. درروند رویکرد های دادهای بزرگ برای افزایش مشتری و تنظیم قیمت گذاری در آن واحد ویا فقط  در همین لحظه  یا زمان ( Just in Time) مورد استفاده قرارمی گیرد. قرار براین است که صنعت و فناوری دیجیتال جای صنایع تولید انبوه را که همیشه بصورت تولید کور و عرضه ی بدن توجه به  مصرف وتقا ضا را گرفته ورول بازی را عوض کند، یعنی برای رفع بحران مداوم کنونی سرمایه داریف اول متقاضی را بازار یابی کند ودر حد بازار یابی و تقا ضا و مصرف محصول وارد بازار کرده وبدون از دست دادن وقت، محصول یا کالا بدست مشتری ویا خریدار برسد. بدین مفهوم که تا جایی که ممکن است از زمان گردش ویا دست بدست شدن  کالا ها  بوسیله ی واسطه ها بکاهد. همچنین برای این که هزینه هایی را مثل انبارهای عریض طویل، سالن های بزرگ منتاژ با تسمه نقاله های عریض وطویل، وتخفیف تجمع  مزد بگیران تولید کننده رازیر یک سقف و ...، با تیمی کردن کار مزدبگیران  بخش خدماتی کارخانه ها ومؤسسات واز بین بردن اطاقک های محل کار آنها ( طبق معمول تا چند سال پیش، کارمندان وکارکنان یک شرکت ویا مؤسسه هر یک برای خود اطاقی بعنوان دفترکار داشتند و قبل از ورود به این دفاتر حتمن می بایستی در بزنی وبا اجازه وارد دفتر کار آنها شوید. امروزبه ندرت می شنوی کسی از دفتر کارش بگوید واگر توجه کرده باشیم عمومن از میز کارشان صحبت می کنند تا دفتر کارشان.زیرا با مدرنیزه ودیجیتال کردن جایگاه های کاری هم صرفه جویی در فضا  یا دفتر های کاری و هم چرخشی کردن مسئولیت ها، کلی هزینه های تولیدی را پایین می آورند و این فرایند کوتاه مدت تاثیر در گرایش نزولی نرخ سود سرمایه را خواهد داشت. در آلمان در پایان قرن بیستم واوایل قرن بسیت و یکم، بخش های مختلف  کارخانه ها، شرکت ها ومؤسسات به تیم ها یا یونیت ها تغییر کردند واعضا هرتیم که اساسن بیشتراز سه نفر بودند زیر یک سقف کار می کنند با دیجیتالی شدن جایگاه کاری و ساده تر کردن کارها این کارکنان می بایست همه تا حد امکان بتوانند بصورت چرخشی کارهای محول شده به این تیم را انجام دهند البته اشتباه نشود کارهای چرخشی داوطلبانه نیست واز سوی مسئول تیم تعیین می شود وشامل قانون هیرارشی بورژوازی است. چرخشی بودن کار روزانه ی اعضای تیم برای کارفرما این سود را دارد، که اگر کسی مریض شد وقفه یا اختلالی در روند تولید وکارها  بوجود نیاید و همچنین تا مقطعی مانع کم کاری ها و اعتراضات  خواهد شد. باید توجه داشت که در این مورد کارها ویا تولیداتی که می بایست دریک ساعت یا یک روز ویا یک هفته  تمام شود به تیم محول می شود ونه به فرد واعضای تیم خود به اهرم کنتر کننده ی خود تبدیل می شود.

 

فناوری دیجیتال قرار است فاصله زمان بین تولید  تا مصرف را به حد اقل برسانند

درگذشت صنایع و مؤسسات آنچنا به بازار یابی ومشتری اهمیتی نمی دادند، وهمیشه مشتری ویا خریدارمی بایست به دنبال کالا بدود. یکی از اهداف تکنولوزی دیجیتال این است، که بوسیله ی ابزارها و اهرم های هوشمند به بازاریابی مدرن و هدفمند بپردازد.  بازار یابی حاکم در مناسبات امروزی از نظرروانی  چنان مصرف کننده را در محاصره ی خود دارد، که مصرف کننده، بیش از آن چیزی را که نیاز دارد می خرد و به مصرف می رساند( در کشور های مختلف شیوه وروش خاص خود را در جذب خریدار ویامشتری دارند. مثلان در آلمان اکثر فروشگاهای زنجیره ای مواد غذایی، بوتیک ها فروشگاهای پوشاک و... دارای کارت های الکترونیکی جمع آوری امتیاز به مشترارائه عرضه می کنند، که بتوانند خریدار را  برای همیشه به سوی خود جذب وازاو خریدار دائمی بسازد. که دراین زمینه  تا حدودی موفق هم هستند وبا صندوق پستی های الکترونیکی که از مشتری  خود دارند می توانند با ارائه کالا های مختلف خود مشتریان را  روانکاوی کرده و اذهان آنها را آماده ی خرید بیشر برای مصرف کنند. یعنی فناوری دیجیتال توانسته خریدار ومصرف کننده را در هر لحظه در دسترس فروشنده  های کالاهای مختلف داشته باشد و برعکس.

ما امروز با فناوری دیجیتال شرکت ها، مؤسسات وتامین کنندگان کالای مصرف کنندگان مختلفی رو به رو هستیم ، که از طریق پست الکتونیکی  سفازشات مصرف کنندگان را مثل، لباس، کفش و لوازم خانگی وغیرو را تامین کرده و امکانات را در بازار یابی چنان ساده نموده اند، که خرید ویا پس دادن کالای مورد نظر تضمین شده است، که سفارش دهنده ی لباس، کفش، وسائل خانه و اشپزخانه و ... در صورت نازاضی بودن، می تواند  کالای سفارشی را باهزینه ومسئولیت فروشنده  از طریق پست آن را پس بفرستید.

 

مرسدس و انقلاب صنعتی چهارم 4.0

سیستم حمل و نقل هوشمند

مرسدس از کامیون های هوشمند تا هواپیما های بدون سر نشین، تکنولوژی جدید و فرصت های موجود به منظور طراحی راباتیک، یاد گیری ماشین و هوش مصنوعی را به کار گرفته است. کامیون های هوشمند مرسدس بنز 2025، اولین کامیون خود مختار در جهان است، که چشم انداز صنعت حمل و نقل در آینده ی نه چندان دور را نشان می دهد. بدون شک تغییری اساسی در وظایف رانندگان کامیون بوجود خواهد آمد. خودرو هوشمند و خودکار مرسدس بنز f015 شبیه یک اطاق نشیمن لوکس است ودیگر در حمل و نقل مسافران احتیاجی به راننده ندارد. مرسدس بنز با اولین افتتاح  جهانی فناوری دیجیتال(globalen Digital Delivery Hubs) درپرتغال- شهرلیسبون واسرائیل- شهر تلاویو، اولین و مهمترین قدم برای دگرگونی فناوری دیجیتال را پایه ریزی کرده است. دبی می خواهد اولین کشور جهان باشد که ارائه خدمات تاکسی پروازی را در دسترس قرار دهد و تا سال 2030 قصد جابجایی 25% مسافرین را با استفاده از وسیله ی نقلیه خود کار جابجا کند.  اما هواپیمای بدون سرنشین Volocopter    توسط شرکت دایملر ساخته شده است. اخیرا دایملر Daimler 60 در صد از سهام Hailo را که با My Taxi ادغام شده است وهمچنین شرکت لیزینگ اتلون را خریده است. Volkswagen, Toyota GM( جنرال موتور، تویوتا و فلکسواگن) در حرکتی مشابه، به ترتیب در uber,Gett, lyftسرمایه گذاری کرده اند.

 سیستم حمل و نقل هوشمند

دیجیتالی کردن زیر ساخت حمل و نقل ها ظرفیت ها، بلکه بهره وری انرژی وکارآیی حاملین حمل و نقل را با لا می برد، بلکه هزینه ها ی حمل ونقل و عملیاتی آنها را کاهش می دهد. و از سویی افزایش قابلیت اطمینان و ایمنی ترافیک را  به طرز چشم گیری فراهم می آورد.  ادامه دارد

علی برومند  18 شهریور 1398